Η Διαταραχή άγχους υγείας (illness anxiety disorder) ή υποχονδρίαση υπάγεται στην ομάδα διαταραχών σωματικών συμπτωμάτων και σχετιζόμενων διαταραχών, στις διαταραχές που έχουν να κάνουν με την αντίληψη του σωματικού εαυτού. Οι άνθρωποι που εκδηλώνουν αυτή τη διαταραχή βιώνουν υψηλά επίπεδα άγχους και έχουν αρκετές συμπεριφορές έντονης ενασχόλησης με την υγεία.
Τι φοβούνται αυτοί που πάσχουν από Διαταραχή άγχους υγείας;;
- Μήπως νοσούν από κάποια σοβαρή και ανίατη ασθένεια ή μήπως νοσήσουν στο μέλλον, όπως ο καρκίνος για παράδειγμα.
- Τα σωματικά συμπτώματα που νιώθουν όπως π.χ. πονοκέφαλο, ζάλη, ναυτία, είτε αυτά κάποιες φορές είναι οργανικής αιτιολογίας είτε όχι.
Εκτός από την καταστροφολογία σκέψεων που κάνουν αυτοί οι άνθρωποι προβαίνουν και σε μια σειρά τελετουργιών – συμπεριφορών για να αντιμετωπίσουν το άγχος τους.
- Έντονη ενασχόληση κατά τη διάρκεια της μέρας με τα σωματικά συμπτώματα, για παράδειγμα, μπορεί να βάζουν πολλές φορές μέσα στη μέρα το πιεσόμετρο, άλλες τόσες το θερμόμετρο ή να έχουν συγκεκριμένες ενδείξεις και τιμές ως φυσιολογικές στο μυαλό τους και να φοβούνται αν δούνε κάτι διαφορετικό, με αποτέλεσμα να κορυφώνεται το άγχος τους.
- Συχνές επισκέψεις στους γιατρούς και σε διάφορες ειδικότητες, για να τους διαβεβαιώσουν ότι δεν νοσούν από κάτι.
- Κάνουν συχνές εξετάσεις και ζητούν και εξειδικευμένες και χωρίς ακόμα να τους το έχει υποδείξει κάποιος γιατρός επειδή υπάρχει λόγος.
- Κάποιοι, κάνουν αποφυγή και δεν επισκέπτονται γιατρούς και δεν κάνουν ούτε τις απαραίτητες καθιερωμένες εξετάσεις γιατί φοβούνται μην τους βρουν ότι έχουν κάτι.
Ως αποτέλεσμα αυτά τα δυσφορικά συναισθήματα και οι παθολογικές συμπεριφορές, έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή του ατόμου καθώς μπορεί να επηρεάσει αρνητικά και σε σημαντικό βαθμό την οικογενειακή ζωή, την εργασία, τις κοινωνικές σχέσεις αλλά και την ίδια την υγεία του πάσχοντα, λόγω των δυσπροσαρμοστικών συμπεριφορών ως προς αυτήν.
Συχνά, οι άνθρωποι με τη διαταραχή άγχους υγείας, παρότι έχουν κάνει τους απαραίτητους ελέγχους και παρ’ όλες τις διαβεβαιώσεις των γιατρών, αμφισβητούν τα αποτελέσματα των εξετάσεων ή την κρίση των γιατρών και θεωρούν ότι πάσχουν ίσως από κάτι σπάνιο και δεν τους το έχουν βρει.
Λόγω του υπερβολικού άγχους τους, βιώνουν σωματικά συμπτώματα άγχους (πονοκέφαλο, ζάλη, ναυτία, εφίδρωση, πόνο στο στήθος κτλ), όπου λόγω της διαταραχής τους τα αξιολογούν ως επικίνδυνα και αγχώνονται ακόμη περισσότερο, συνεπώς μπορεί τα συμπτώματα να κορυφώνονται σε κρίσεις πανικού.
Ακόμη και να καθησυχαστούν από κάποιο ολοκληρωμένο έλεγχο εξετάσεων που μόλις έκαναν, θα είναι προσωρινό, αφού οι έλεγχοι γι΄αυτούς δεν είναι ποτέ αρκετοί, και θεωρούν πως μπορεί να ξεκίνησαν να νοσούν αμέσως μετά τις εξετάσεις.